Op 6 juni 2024 heeft de Hoge Raad een aantal arresten gewezen over belastingheffing in box 3. De Hoge Raad oordeelde dat de Herstelwet nog steeds het verdragsrechtelijk discriminatieverbod en eigendomsgrondrecht schendt, in gevallen waarin het forfaitaire rendement volgens de Herstelwet hoger is dan het werkelijk rendement. Als dat bij een belastingplichtige het geval is, is verder rechtsherstel geboden: de belastingaanslag moet zo ver worden verminderd, dat alleen nog belastingheffing in box 3 plaatsvindt over het werkelijke rendement. Daarnaast gaf de Hoge Raad concrete regels hoe het werkelijk rendement dient te worden bepaald. De vraag is of we daar blij mee moeten zijn. Ik aarzel.

Op 6 juni 2024 heeft de Hoge Raad vijf arresten gewezen over box 3. Je kunt niet anders zeggen dan dat vriend en vijand, en dan mag je zelf bepalen wie wie is, waren verrast met de inhoud van de arresten.

Op donderdag 6 juni 2024 om 11.00 uur doet de Hoge Raad openbaar uitspraak in vijf zaken over de heffing van inkomstenbelasting in box 3 na invoering van de Wet rechtsherstel Box 3. De verwachting was dat de arresten pas rond eind augustus/september van dit jaar zouden verschijnen, maar de Hoge Raad komt er nu al mee.

Je trapt een open deur in als je schrijft dat onze belastingtarieven de laatste jaren behoorlijk zijn veranderd. Als voorbeeld zijn dit jaar twee schijven in box 2 geïntroduceerd: een heffing over inkomen uit aanmerkelijk belang van 24,5 procent tot € 67.000 per persoon en 33 procent over het meerdere. Ook de vennootschapsbelasting is progressief: sinds vorig jaar 19 procent over de eerste schijf van € 200.000 en 25,8 procent over het meerdere.

Spaarders schrikken zich een hoedje. Het uiteindelijke forfaitaire rendement op banktegoeden in box 3 over 2023 is vastgesteld op 0,92 procent. Bij het opleggen van de voorlopige aanslagen inkomstenbelasting bedroeg dit nog 0,36 procent, een verschil van 0,56 procent. Het gevolg is dat de voorlopige aanslagen voor spaarders te laag zijn vastgesteld, wat leidt tot een ‘bijbetaling’ op de definitieve aanslagen. Hoe kan dat? En mag dat eigenlijk wel?

Als een spannend jongensboek heb ik de conclusies van A-G Pauwels inzake de vijf box 3-cassatieprocedures gelezen. Wat is voor mij een spannend jongensboek? Dat is een boek met een plot dat je tevoren echt niet kon bedenken. Welnu, de vijf conclusies voldoen aan die definitie. Afgelopen weekend, de hele pentalogie in één adem uit. Wat een geweldig mooie werken!

Over een paar maanden verschijnt het arrest van de Hoge Raad over de rechtsgeldigheid van het rechtsherstel in box 3. Het ligt in de lijn der verwachtingen dat hij – in navolging van het advies van Advocaat-Generaal Wattel – oordeelt dat box 3-heffing verschuldigd is over het werkelijk rendement in plaats van het forfaitair rendement, bepaald volgens het rechtsherstel. Dat betekent dat burgers voortaan belasting moeten betalen over hun werkelijk rendement in box 3. De hamvraag luidt dan: wat moeten we verstaan onder het begrip ‘werkelijk rendement’?

In het jaar 2023 heb ik met veel liefde en plezier een aantal columns voor TaxLive geschreven. Meestal met als doel kennis en ervaring met collega belastingadviseurs delen. En soms door mijn naïviteit in de ijdele hoop de fiscale mammoettanker die het ministerie van Financiën heet, enigszins van koers te laten veranderen. Maar het jaar 2023 is bijna voorbij en is het daarom de hoogste tijd om tussen de oliebollen door nog even stil te staan bij de komende jaarwisseling. Wat is beredeneerd vanuit mijn fiscale beroepsdeformatie verstandig om nog dit jaar te doen en wat vooral pas ná 1 januari.

Per 1 januari 2024 wijzigen de inkomstenbelastingtarieven in box 2, het zogenoemde tarief aanmerkelijk belang (ab). Dit gaat over aandeelhouders die dividend uit hun eigen bv uitkeren. In 2023 kennen we nog één tarief, namelijk 26,9 procent. Vanaf 2024 wordt dit gedifferentieerd: box 2-inkomen in de eerste schijf van € 67.000 wordt belast tegen 24,5 procent, het meerdere in de tweede schijf tegen 33 procent. Wat betekent dat voor het dividendbeleid van een directeur-grootaandeelhouder (dga)?

De laatste jaren zijn de belastingtarieven behoorlijk op de schop gegaan. En komende jaren wordt dat niet anders. Dit leidt ertoe dat een ondernemer opnieuw moet nadenken over zijn rechtsvorm: liever IB-ondernemer of liever een bv-structuur?