Als het Belastingplan 2016 wordt aangenomen, kan de aanmerkelijkbelangclaim niet meer worden afgeschud door emigratie. De maatregel heeft terugwerkende kracht tot 15 september 2015. Oude situaties blijven buiten schot. Hieronder informeert BDO over de geplande regels.
De huidige regeling bij emigratie van een DGA
De huidige wettelijke regeling bepaalt dat directeur-grootaandeelhouders (DGA's) die emigreren in beginsel moeten afrekenen over de aanmerkelijkbelangclaim op aandelen die zij houden in vennootschappen. Op verzoek kan echter uitstel van betaling worden verleend voor maximaal 10 jaar ("conserverende aanslag"). Door het opleggen van de conserverende aanslag stelt Nederland de belastingclaim over de waardeaangroei in Nederland veilig. Dit is één van de doelstellingen van deze regeling. Het andere doel is het tegengaan van fiscaal gedreven emigratie.
De conserverende aanslag wordt geïnd indien binnen tien jaar na emigratie bepaalde handelingen worden verricht, zoals het verkopen van het aandelenbelang. Ook het uitkeren van 90% of meer van de winstreserves als dividend, leidt tot inning van de opgelegde conserverende aanslag in Nederland. Verstrijkt de tienjaarstermijn echter, zonder dat dergelijke situaties zich voordoen, dan wordt de conserverende aanslag op verzoek kwijtgescholden. In de meeste gevallen zit de emigrant de 10-jaarstermijn uit en is daarmee van zijn aanmerkelijkbelangclaim verlost.
Dividenduitkeringen binnen de tienjaarstermijn tot 89% van de winstreserves leiden onder de huidige wetgeving niet tot inning van de conserverende aanslag. Wel kan dit leiden tot belastingheffing over het uitgekeerde dividend in het nieuwe woonland.
Handelingen na de tienjaarstermijn blijven thans in alle gevallen onbelast in Nederland. Een verkoop van de vennootschap bijvoorbeeld, leidt na de tienjaarstermijn niet tot belastingheffing in Nederland. Bij emigratie naar België betekent dit dat de verkoop doorgaans onbelast is, België heft namelijk in beginsel geen belasting bij verkoop van aandelen.
Aanleiding voor de nieuw voorgestelde regeling
De huidige regeling voldoet volgens het kabinet niet aan de gewenste doelstellingen van claimbehoud en antimisbruik. De emigrerende aanmerkelijkbelanghouder weet namelijk in te spelen op de tienjaarstermijn en stelt "verboden handelingen" die leiden tot inning van de conserverende aanslag uit tot na de tienjaarstermijn. Het kwijtschelden van de conserverende aanslag is daarmee eerder regel dan uitzondering, waardoor de Nederlandse belastingclaim over de waardeaangroei in Nederland in de praktijk in de meeste gevallen volledig verloren gaat.
Tevens wordt volgens het kabinet (te) veel gebruik gemaakt van de mogelijkheden die belastingverdragen bieden die Nederland met het buitenland heeft gesloten. Indien het land waar de DGA naar toe emigreert geen of slechts beperkte heffing over dividenden kent, is het mogelijk om direct na emigratie maximaal 89% van de aanwezige winstreserves als dividend uit te keren. Het restant wordt na de tienjaarstermijn uitgekeerd. De Nederlandse AB-claim is dan volledig afgeschud.
De voorgestelde regeling: innen naar rato winstuitdeling en onbeperkt in de tijd
In het Belastingplan 2016 wordt voorgesteld om de huidige regeling op bovengenoemde twee punten aan te scherpen.
Allereerst wordt voorgesteld om bij alle winstuitdelingen na emigratie het verleende uitstel (naar rato) van de winstuitdeling in te trekken. De 90%-grens wordt daarmee afgeschaft. Een uitkering na emigratie van 10% van de winstreserves, leidt dan tot inning van 10% van de conserverende aanslag.
De tweede voorgestelde maatregel is het afschaffen van de tienjaarstermijn. Nederland wenst de aanmerkelijkbelangclaim onbeperkt te kunnen innen, dus ook indien een DGA overgaat tot verkoop van zijn aandelenbelang, lang nadat hij uit Nederland is geëmigreerd.
Het kabinet is van mening dat de nieuw voorgestelde regeling geen strijdigheid oplevert met de door Nederland gesloten belastingverdragen. Het kabinet geeft aan dat de aanscherping alleen leidt tot uitbreiding van het innen van een bij emigratie opgelegde belastingaanslag. Deze aanslag ziet op de waardeaangroei over de Nederlandse periode, en is een nationale bevoegdheid van Nederland. Dit geldt ook voor het uitstel van betaling dat Nederland verleent en de voorwaarden voor dit uitstel. Het is niet zo dat Nederlandbijvoorbeeld de dividenduitkering na emigratie belast, aldus het kabinet, dit is alleen een moment waarop het eerder verleende uitstel van de belastingclaim over de in Nederland gerealiseerde waardeaangroei (naar rato) eindigt.
Voor wie geldt de nieuw voorgestelde regeling?
Om te voorkomen dat een emigratievlucht ontstaat naar aanleiding van de aangekondigdevoorstellen, treden deze maatregelen direct in werking. Uiteraard onder de voorwaarde dat het voorstel tot wet wordt aangenomen. Dit betekent concreet dat de nieuwe regels van toepassing zijn voor iedereen die na 15 september 2015 15:15 uur emigreert.
De nieuwe regelgeving is daarmee niet van toepassing op DGA's die al in de tienjaarsperiode zitten. Voor hen blijft de huidige regelgeving gelden, en is het bijvoorbeeld mogelijk om 89% van de winstreserves als dividend uit te keren zonder inning van de door Nederland opgelegde conserverende aanslag.
Overigens is de nieuw aangekondigde regelgeving niet alleen van toepassing in geval een DGA emigreert. Ook indien een in Nederland woonachtige DGA zijn aanmerkelijk belang schenkt of nalaat aan een buiten Nederland woonachtige verkrijger, is de nieuwe regelgeving van toepassing.
Hebben de nieuwe maatregelen ook gevolgen voor remigranten?
Indien een uit Nederland geëmigreerde DGA met zijn originele aanmerkelijk belang terugkeert naar Nederland geldt in beginsel als verkrijgingsprijs de historische kostprijs van zijn aandelenbelang, ten tijde van de emigratie. Hierdoor herleeft de claim over de waardeaangroei in Nederland die bestond ten tijde van de emigratie (ook na de tienjaarsperiode). Er wordt ook geen step-up verleend over de waardeaangroei in de buitenlandse periode, tenzij de DGA hierover bij vertrek uit het buitenland heeft moeten afrekenen.
De historische kostprijs wordt wel verhoogd voor zover de Nederlandse conserverende aanslag is geïnd. In zoverre ontstaat er geen dubbele heffing of heffingslek, en blijft de situatie van een remigrerende DGA gelijk aan die van een DGA die in Nederland is blijven wonen. De aangescherpte regelgeving brengt geen wijziging in de systematiek van de Nederlandse step-upregeling. Daarom is een zorgvuldige voorbereiding van een remigratie van groot belang om niet in deze valkuil te trappen.
Het is afwachten hoe de behandeling van de voorgestelde maatregelen de komende tijd verder verloopt. Vooralsnog moet rekening worden gehouden houden dat de wet (ongewijzigd) wordt aangenomen. De nieuwe regelgeving is dan vanwege de directe invoering per 15 september 2015 15:15 uur van kracht.
Bron: BDO
450