Struycken gaat ingrijpen, belooft hij tegenover het ANP, maar hij kan nog niet zeggen hoe. "Het is niet alleen aan mij." De staatssecretaris wil samen met brancheorganisaties aan een oplossing werken.

In het advies staat dat er tientallen miljoenen extra nodig zijn om kantoren voor sociaal advocaten weer rond te laten komen en om andere vergoedingen te verhogen. Over de financiën gaat juist het kabinet, samen met de Kamer. Struycken wil "uiteraard" op zoek naar geld, maar zegt nog niet of hij bij de aankomende voorjaarsnota om miljoenen gaat vragen. "Het rapport komt laat, want de processen voor de voorjaarsnota lopen al een tijdje."

De staatssecretaris is kritisch op het idee van een 'kantoortoeslag' om de kantoren te compenseren voor hun relatief hoge kosten. Het jaarlijkse bedrag van ongeveer 7 tot 13 miljoen euro dat daarvoor nodig is, is volgens Struycken een onderschatting. "Als veel van die eenpitters zouden gaan samenwerken, dan zou het bedrag veel groter worden." Toch wil hij de toeslag ook niet direct uitsluiten.

"Vandaag ligt het accent op geld", aldus Struycken. Zelf gelooft hij dat er ook andere oplossingen zijn, zoals samenwerkingen tussen sociaal advocaten om jonge beroepsgenoten op te leiden.

Sterfhuisconstructie

Sociaal advocaten treden op voor mensen die een laag inkomen hebben. Ze krijgen daarvoor een vergoeding van de overheid. Deze advocaten mogen per klus een aantal punten rekenen, die weer gelijk staan aan een bedrag in euro's. De bedoeling is dat een sociaal advocaat evenveel kan verdienen als een jurist in dienst van de overheid.

Bij eenpersoonspraktijken komt de vergoeding nog enigszins in de buurt, ziet de commissie. Maar advocatenkantoren maken meer kosten en komen daardoor fors geld tekort. "Zonder het kantoor op te heffen en als eenpersoonspraktijk door te gaan, is de norm niet in de buurt", zegt commissievoorzitter Herman van der Meer bij de presentatie van het onderzoek. Steeds meer advocaten zijn om deze reden op zichzelf gaan werken - een "sterfhuisconstructie". Kantoren zijn volgens de commissie nodig om nieuwe sociaal advocaten op te leiden en kennis te bewaren.

Van der Meer raadt het kabinet aan om met een "kantoortoeslag" te komen om de hogere kosten te compenseren. Zonder ingrijpen stoppen jaarlijks honderd advocaten meer dan erbij komen, schat de commissie. In de komende tien jaar ontstaat er zo een "ernstig tekort" aan sociaal advocaten. Rechtsbijstand is een grondrecht, benadrukt Van der Meer.

De Nederlandse Orde van Advocaten (NOvA) constateerde vorige maand al een uitstroom in de sociale advocatuur. Ten opzichte van vijf jaar geleden gaat het om een krimp van bijna 13 procent.

Bron: ANP/Ministerie van Justitie en Veiligheid