Fiscale ethiek in optima forma

Gaat corona de fiscaal ethische boeken in? Dat zal afhangen van de impact, zegt Anna Gunn die gespecialiseerd is in belastingethiek. Ze is verbonden aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en de Universiteit Leiden, partner bij Gunn Tax Communication B.V. en hoofdredacteur bij Artikel104.nl. “Bij fiscale ethiek hebben we het over onderwerpen als hybride leningen, agressieve taxplanning, klanten met zwart geld en multinationals die belasting ontwijken. De fiscaal ethische discussie die nu speelt, is totaal anders dan dat we ooit hadden verwacht. De coronacasus is ‘realtime’, en maakt de soms als vaag beschouwde fiscale ethiek tastbaarder dan ooit. Ik heb het altijd gezegd: er komt een dag dat fiscale ethiek wordt getest en die dag is met de uitbraak van het coronavirus aangebroken. Nu is het tijd om dat wat we geleerd hebben in praktijk te brengen.”

Naar eer en geweten

Het steunpakket van miljarden euro’s aan ondernemers, zzp’ers en werkgevers getroffen door de coronacrisis is in allerijl opgetuigd. Na de aankondiging van het pakket is uitstel van belastingbetaling per direct versoepeld, zijn kredietregelingen verruimd, is de tijdelijke noodregeling voor zelfstandig ondernemers (Tozo) inmiddels van start gegaan, evenals de tegemoetkoming aan ondernemers in sectoren (TOGS) die getroffen zijn door overheidsmaatregelen zoals de 1,5 meter afstandseis, en over enkele dagen opent UWV het noodloket voor een tegemoetkoming in de loonkosten (NOW-regeling) zodat bedrijven met omzetverlies hun medewerkers kunnen behouden. Door de druk om de economie overeind te houden, ontbreekt de tijd voor nauwkeurig uitgedachte en dichtgetimmerde regels om misbruik van de maatregelen te voorkomen. Tijdens een debat met de Tweede Kamer deed minister Hoekstra van Financiën daarom een moreel appèl op ondernemers om geen misbruik te maken van de compensatieregelingen.

Fiscaal ethische dilemma’s

Het morele appél van minister Hoekstra is een oproep om fiscaal ethisch, naar eer en geweten, te handelen. Daarmee staan ondernemers en hun belastingadviseurs voor enkele ethische dilemma’s. Moet je wel of geen gebruikmaken van de ondersteuningsmaatregelen als je hier volgens de regels voor in aanmerking komt, maar de tegemoetkoming op dit moment niet nodig hebt om je bedrijf overeind te houden? En wat als je bedrijf door de aanhoudende coronacrisis straks alsnog in zwaar weer komt? Als je dan pas een beroep doet op een ondersteuningsmaatregel, vind je dan niet de spreekwoordelijke hond in de pot? Pasklare antwoorden op deze vragen zijn niet te geven.

Doe niet aan fiscaal hamsteren

Als het gaat om fiscaal hamsteren is het antwoord voor Gunn in ieder geval wel klip-en-klaar. “Fiscaal hamsteren, zeker in deze tijd, is volstrekt uit den boze. Ik vind dat bedrijven die nu niet in zwaar weer zitten, geen gebruik moeten maken van de ondersteuningsmaatregelen, ook niet zekerheidshalve. We zitten met z’n allen in een nationale crisis en daarin moet iedereen zijn verantwoordelijkheid nemen. De schatkist moet zo goed mogelijk gevuld blijven om al die sectoren die Nederland nu draaiende houden, zoals de zorg, onderwijs en politie, te kunnen blijven ondersteunen.”

Sleutelrol

Niet alleen de zogenoemde ‘cruciale sectoren’ dienen het landsbelang,” vervolgt Gunn. “Wat het kabinet nu van belastingadviseurs vraagt, is onze manier van het landsbelang verdedigen. De belastingadviseur heeft namelijk een sleutelrol. Als adviseur draagt hij/zij richting de ondernemer zorg voor de praktische en ethische uitvoering van de ondersteuningsmaatregelen. Zoek dus niet alleen uit hoe je voor je klanten het maximale uit het steunpakket kunt halen, maar voer ook de fiscaal ethische discussie of dit maximale ook echt noodzakelijk is.”

Bron: Redacteur Marit Muller