De procedure (31 mei 2024, ECLI:NL:RBDHA:2024:8422) verloopt als volgt. Een man is zelfstandig ondernemer. In 2015 krijgt hij een fietsongeluk. Hij heeft een ongevallenverzekering. Die verzekering geeft hem recht op een daggeldvergoeding van € 78 per dag. De man cedeert zijn vordering op de verzekeraar aan een derde.

Volgens de inspecteur zijn de uitkeringen bij de man belast. De inspecteur betrekt de uitkeringen die de verzekeraar in 2018 heeft gedaan in de aanslag inkomstenbelasting over dat jaar van de man. De man is het hier niet mee eens.

Rechtbank Den Haag moet oordelen of de inspecteur de uitkeringen terecht heeft belast. Volgens de rechtbank heeft de inspecteur de uitkeringen terecht belast bij de man als belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen. Dat deze zijn vordering heeft gecedeerd, is een bestedingshandeling. Daarom moeten de uitkeringen geacht bij de man te zijn opgekomen.

De man heeft verder nog gesteld dat de uitkeringen, als deze bij hem belast zijn, belast moeten worden als winst uit onderneming en niet als belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen. De rechtbank gaat ook daar niet in mee. De verzekeringsuitkeringen hangen onvoldoende samen met de onderneming van de man. Het uitkeringsrecht is immers ontstaan door een fietsongeval in privé. De door de man gesloten verzekering is een verzekering die niet zozeer ziet op arbeidsongeschiktheid ontstaan door bedrijfs- en beroepsongevallen, maar op arbeidsongeschiktheid op welke wijze dan ook ontstaan. Volgens de rechtbank zijn uitkeringen uit een dergelijke verzekering geen winst uit onderneming. De rechtbank verwerpt het beroep van de man.

Belang voor de praktijk

De inkomensbronnen ‘winst uit onderneming’ (art. 3.2 Wet IB 2001) en ‘belastbare periodieke uitkeringen en verstrekkingen’ (art. 3.100 Wet IB 2001) vallen beide in box 1. De vraag is dan: wat maakt het uit? Het voor de man voordelige verschil zit in de toepassing van de mkb-winstvrijstelling (art. 3.79a Wet IB 2001). Deze regeling laat 13,31% (2024) van de winst vrij van belastingheffing. Als de uitkeringen tot de winst uit onderneming belast zouden zijn, is 13,31% daarvan vrijgesteld. In 2018 bedroeg het percentage van de mkb-winstvrijstelling zelfs nog iets meer, 14%. Er zijn plannen om de mkb-winstvrijstelling per 2025 te verlagen naar 12,03%. Zie daarvoor ook de Voorjaarsnota 2024, p. 68.

De vordering van de man op de verzekeraar is, zoals dat zo mooi heet, aan hem verknocht. Terecht oordeelt de rechtbank dat deze uitkeringen bij hem geacht worden te zijn opgekomen. De inspecteur heeft die uitkeringen daarom ook terecht bij hem belast, ondanks dat de man deze uitkeringen zelf nooit ‘echt’ ontvangen heeft.

De uitkeringen van de AOV zijn dus belast. De keerzijde is dat de premies hiervoor fiscaal aftrekbaar zijn als uitgaven voor inkomensvoorzieningen (art. 3.124 Wet IB 2001). Het is overigens mogelijk dat een AOV in box 3 valt door niet periodieke uitkeringen maar een eenmalige uitkering te verzekeren. In dat geval zijn de premies niet aftrekbaar en de uitkeringen niet belast.

Een juiste polisredactie is voor een box 3-behandeling essentieel. In onderdeel 3.2.2 van het besluit van 16 mei 2019, nr. 2019- 115021, Stcrt. 2019, 30558, is daarvan een voorbeeld gegeven:

“Ter zake van tijdelijke arbeidsongeschiktheid is verzekerd een bij het einde van de arbeidsongeschiktheid verschuldigd wordende som, waarvan de grootte wordt bepaald door de in deze polis vermelde dagbedragen te vermenigvuldigen met de in dagen uitgedrukte duur van de tijdelijke arbeidsongeschiktheid. De verzekeraar is bevoegd op de verzekerde som voorschotten uit te betalen.”

NB: een directeur-grootaandeelhouder kan er ook voor kiezen om de AOV te regelen in de bv. De premiebetalingen kan de bv in aftrek brengen voor de vennootschapsbelasting. Uitkeringen vallen in box 1, of de dga nu begunstigde is of de bv zelf die de uitkeringen weer uitbetaalt aan de dga. Lees hierover meer in een recent artikel op Financial Focus.  

Bron: Legal & Tax Nationale Nederlanden