Essers is door de Tweede Kamer uitgenodigd om op een hoorzitting op 12 september met Kamerleden van gedachten te wisselen over de maatschappelijke kosten van het Nederlandse fiscale beleid rond bijzondere financiële instellingen (bfi's), onder meer op grond van het onderzoekswerk dat recent door SEO en SOMO is verricht. Hij zal "een vrije rol" hebben, zegt hij: "Ik heb geen speciale opdracht meegekregen."

Essers maakt zich zorgen over het verloop van de internationale discussies over belastingontwijking en belastingontduiking. "Naar believen wordt legale belastingontwijking op een hoop gegooid met regelrechte belastingfraude. Eveneens naar believen wordt er, in verband met belastingontwijking, een beroep gedaan op moraliteit. Dat vind ik twee gevaarlijke elementen."

Grote landen

Het aspect van 'naar believen' komt wat Essers betreft neer op machtspolitiek. Dat zal hij ook poneren in de Klaus Vogel Lecture die hij in oktober in Wenen zal houden. Essers geeft zijn rede de titel mee International Tax Justice between Machiavelli and Habermas. "Het is tijd dat het overleg terugkeert naar meer democratische vormen. We zien nu dat een aantal grote landen zich specifiek richt op een aantal kleinere jurisdicties en zich daarbij meer laat leiden door eigen belang dan door redelijke argumenten, gebaseerd op een goede uitwisseling van standpunten."

Willekeur

De Tilburgse hoogleraar stelt voorop dat het een goede zaak is als door internationale samenwerking het grijze gebied tussen belastingontwijking en belastingontduiking zo veel mogelijk wordt ingeperkt. "Maar intussen moet niet de indruk worden gewekt dat het gaat om gradatieverschillen van één en hetzelfde fenomeen." Dat gebeurt voor een deel wel door een beroep te doen op moraliteit in fiscale zaken, vindt Essers. "Het is een gevaarlijke tendens als staten zich op dat vlak begeven, dat opent de weg naar willekeur. Staten moeten simpelweg duidelijke regels maken en die goed handhaven. En belastingplichtigen hebben daarbij het recht gebruik te maken van de mogelijkheden die er zijn om minder belasting te betalen, hoewel dat niet hoeft te betekenen dat zij ook altijd van die wettelijke mogelijkheden gebruik moeten willen maken. Belastingplichtigen zouden zich wel degelijk de vraag moeten stellen of zij een constructie ethisch aanvaardbaar vinden. Overheden moeten zich echter verre houden van die vraag. Zij moeten voor goede regels zorgen."

Bron: Redactie TaxLive