Afgelopen vrijdag (12 februari 2016) hebben de EU ministers van financiën zich voor het eerst gebogen over het recent door de Europese Commissie ('Commissie') voorgestelde pakket met maatregelen om belastingontwijking tegen te gaan. Volstrekt tegen de verwachting in was een groot aantal minister van financiën tijdens de Raadsvergadering – die via internet live was te volgen – bijzonder kritisch over het anti-belastingontwijkingspakket. Het voornaamste bezwaar van veel lidstaten betrof dat veel van de in het pakket inbegrepen maatregelen veel verder gaan dan implementatie van de OESO BEPS-aanbevelingen. Bovendien betreurden zij dat een zogeheten effectbeoordeling van deze verdergaande maatregelen niet was opgenomen in het anti-belastingontwijkingspakket. Diverse ministers uitten de vrees dat de voorgestelde maatregelen die verder gaan dan implementatie van de OESO-aanbevelingen het vestigingsklimaat van hun lidstaat alsmede dat van Europa drastisch zal doen verslechteren.
Door deze kritische houding van veel lidstaten, heeft de Duitse minister van financiën, Wolfgang Schäuble, tijdens de ministeriële vergadering voorgesteld om het anti-belastingontwijkingspakket op te splitsen in (i) een "OESO-deel" dat voorziet in de uniforme implementatie van OESO BEPS-aanbevelingen op EU-niveau en (ii) een "overige-deel" dat bestaat uit verdergaande maatregelen om belastingontwijking binnen de EU en daarbuiten aan te pakken. Met deze opsplitsing wil Schäuble voorkomen dat de implementatie van de OESO-aanbevelingen binnen EU onnodige vertraging oploopt en dat er een "tax chaos" ontstaat als gevolg van het feit dat elke lidstaat op zijn eigen wijze aan de haal gaat met de OESO BEPS-aanbevelingen. In dit verband merkte Schäuble op het bepaald niet te zien zitten om "BEPS tweemaal in Duitsland te moeten implementeren", namelijk eerste op eigen houtje en dan nog een keer op grond van nieuwe EU-wetgeving. Volgens Schäuble kan in ieder geval het "OESO-deel" op unanimiteit rekenen binnen de Raad van de Europese Unie ('Raad'), en ligt een "snelle aanname" aldus in het verschiet. Overigens dient Schäuble's voorstel zeer zeker niet te worden aangemerkt als "afstel" als het gaat om het nemen van maatregelen binnen de EU die verder gaan dan implementatie van de OESO-aanbevelingen om belastingontwijking tegen te gaan. Integendeel, het is geen geheim dat Duitsland het liefst zo snel mogelijk resultaat ziet als het gaat om vergaande EU-harmonisatie om belastingontwijking aan banden te leggen.
Verreweg het merendeel van de lidstaten schaarde zich direct achter Schäuble's voorstel voor opsplitsing. Daarentegen klonk Pierre Moscovici, de Eurocommissaris voor Belastingen en de grote man achter het anti-belastingontwijkingpakket, beduidend minder enthousiast. Hij deed het dringende beroep aan het adres van de ministers van financiën om bij terugkomst in hun hoofdstad nog eens goed te rade te gaan of het toch niet wenselijker is om het anti-belastingontwijkingspakket in zijn geheel te behandelen en opsplitsing aldus achterwege te laten. In de nu gepubliceerde conclusies van de Raadsvergadering wordt met zoveel worden nog niet gesproken over opsplitsing van het anti-belastingontwijkingspakket in een "OESO-deel" en een "overig deel". Wel blijkt duidelijk dat de behandeling van het pakket in de Raad gefaseerd plaats zal vinden. In dit kader heeft het voorzitterschap – dat op dit moment door Nederland wordt bekleed – een ambitieuze tijdsplanning uitgestippeld voor de verdere behandeling van het pakket binnen de Raad.
Zo wenst Jeroen Dijselbloem in mei een politiek akkoord te beklinken over verreweg het meest in het oog springende en verstrekkende component van het anti-belastingontwijkingspakket, te weten de anti-BEPS-richtlijn ('hard law'). Ervan uitgaande dat in mei inderdaad een politiek akkoord wordt beklonken, is het waarschijnlijk – gelet op het voorgaande – dat het hier zal gaan om een "uitgeklede" anti-BEPS-richtlijn ten opzichte van het richtlijnvoorstel van de Commissie. Immers, indien de Raad inderdaad de aanpak van Schäuble verkiest om het anti-belastingontwijkingspakket op te splitsen en eerst overeenstemming wil bereiken over het "OESO-deel", dan lijkt het voor de hand te liggen dat maatregelen uit het Commissievoorstel die in principe los staan van het OESO BEPS-project in ieder geval op dit moment nog niet in de anti-BEPS-richtlijn worden gegoten. Hierbij gaat het om de volgende maatregelen uit het Commissievoorstel: (i) de "switch-over" bepaling, (ii) de algemene anti-misbruikbepaling en (iii) de regeling voor exit-heffingen. Met name de door de Commissie voorgestelde "switch-over" bepaling kan verstrekkende gevolgen hebben voor de Nederlandse deelnemingsvrijstelling. Maatregelen uit het Commissievoorstel die wel direct voortvloeien uit OESO-aanbevelingen betreffen: (i) de voorgestelde algemene renteaftrekbeperking (BEPS actiepunt 4), (ii) de voorgestelde CFC-regelgeving (BEPS actiepunt 3) en de voorgestelde bepalingen tegen hybride mismatches (BEPS actiepunt 2). Deze maatregelen zullen hoogstwaarschijnlijk dus wel in een "uitgeklede" anti-BEPS-richtlijn worden opgenomen.
Verder streeft Dijselboem naar een politiek akkoord in maart over het richtlijnvoorstel ('hard law') om het automatisch uitwisselen tussen lidstaten van belastinggerelateerde informatie over de activiteiten van multinationals mogelijk te maken. Bij deze maatregel gaat het om implementatie van BEPS-actiepunt 13 (country-by-country reporting) binnen de EU. Het voorziet er in dat Belastingdiensten van lidstaten belastinggerelateerde informatie over de activiteiten van multinationals, uitgesplitst per land, automatisch met elkaar gaan uitwisselen. Zie goed dat het hier dus niet gaat om publieke country-by-country reporting! Echter, wij benadrukken dat ook dit onderwerp hoog op de politieke agenda staat van de Commissie. Tijdens de Raadsvergadering gaf Moscovici aan dat de Commissie momenteel uitgebreid onderzoek aan het doen is naar de impact van een dergelijke maatregel. De Eurocommissaris liet doorschemeren waarschijnlijk op korte termijn met een richtlijnvoorstel voor publieke country-by-country reporting te zullen komen. Diverse lidstaten, waaronder zelfs het Verenigd Koninkrijk, riepen de Eurocommissaris hier tijdens de ministeriële vergadering toe op.
Het behoeft geen toelichting dat het van groot belang is om de besprekingen in de Raad over met name de anti-BEPS-richtlijn op de voet te volgen. Uit deze besprekingen – die reeds op dit moment op technisch niveau plaatsvinden in de "Working Party on Tax Questions - Direct Taxation" alsmede de "High Level Working Party Taxation" – zal blijken in hoeverre de lidstaten onder leiding van het Nederlandse voorzitterschap gehoor geven aan de oproep van Moscovici om opsplitsing achterwege te laten of, daarentegen, toch besluiten om voor een "uitgeklede" anti-BEPS-richtlijn te gaan. De Europese belastingpolitiek is onvoorspelbaar. In principe kan het dus nog alle kanten op!
Bron: EY
Informatiesoort: Nieuws
Rubriek: Europees belastingrecht
0