Waarom ging je fiscale economie en fiscaal recht studeren?
"Tijdens mijn HBO-opleiding was er een algemeen jaar met verschillende vakken, zoals accountancy, economie en rechten. Het vak belastingen vond ik heel leuk, met name vennootschapsbelasting. Dat was echt een vak waarbij je werd opgeleid voor een specifiek beroep. De andere vakken waren breder, algemener. In de afrondende fase van de HBO-opleiding konden we een minor doen. Het was mogelijk om HBO-vakken in te wisselen voor universitaire vakken. Dat deed ik en daardoor kon ik mijn schakelprogramma al tijdens de HBO-opleiding volgen. Daarna ging ik naar Groningen voor een master. Fiscaal recht, want belastingen vond ik nog steeds boeiend."

Was het een grote overstap, van HBO naar universiteit?
"Ik heb eerst Mavo gedaan, daarna MBO, toen HBO en daarna de universiteit. Ik kom uit een gezin waar mijn vader altijd hard werkte in de horeca en wij – de drie kinderen - ook hebben meegewerkt. Zelf heb ik nooit een vooropgezet plan gehad. Het was niet zo dat ik per se wilde doorgroeien. Maar steeds als ik iets had afgerond kwam er iets nieuws op mijn pad. Wel merkte ik dat studeren aan de universiteit mij beter lag dan het praktische van de Mavo."

Een proefschrift schrijven met drie jonge kinderen, was dat zwaar?
"Het was niet het meest makkelijke. Er is altijd iemand die aan je trekt. Mijn man en ik werken allebei bewust parttime om veel met de kinderen te zijn, maar je hebt het natuurlijk toch druk. Dan verdwijnt een proefschrift heel snel naar de achtergrond. Daarom heb ik er langer over gedaan dan ik wilde. Maar ik vond het wel heel leuk om aan mijn proefschrift te werken. Terugkijkend waren er geen momenten waarop ik niets deed. Ik heb pas heel recent mijn onderzoek verdedigd en daarom denk ik nu soms wel als de kinderen in bed liggen: wat zal ik nu gaan doen? Ik stond altijd aan, maar dat is wel iets wat ik leuk vind. Ik ben niet het type dat de hele dag Netflix wil kijken. Daarom kan ik me wel voorstellen dat ik binnenkort weer met iets nieuws begin, al heb ik nog geen concreet plan. Maar zo ging het tot nu toe altijd. Er kwam steeds iets nieuws op mijn pad."

Wat vind je leuk aan de vennootschapsbelasting?
"Eigenlijk is alles een puzzeltje. Elke stap die een onderneming zet heeft fiscale consequenties. Ik vind het fijn om te begrijpen hoe dat precies uitpakt. Er zijn veel grijze gebieden. Het gaat erom dat je de rode draad vindt. Dat vergt veel van je analytisch denkvermogen. Daar houd ik van, steeds opnieuw bezig zijn met die puzzel. Ik kwam op het idee voor mijn proefschrift toen een collega bij PwC een presentatie gaf. Daaruit kwam iets naar voren waarvan ik dacht: dat kan niet kloppen. We gaan uit van een systeem waarbij de vermogensbestanddelen op de fiscale openingsbalans gewaardeerd worden tegen de waarde in het economische verkeer. Ik heb onderzocht of dit leidt tot een evenwichtig fiscaal resultaat.

Mijn conclusie is dat het huidige systeem leidt tot onwenselijke uitkomsten. Gezien de belangrijke tekortkomingen die kleven aan waardering tegen de waarde in het economische verkeer heb ik alternatieve methoden onderzocht om de totaalwinst bij een sfeerovergang van een onderneming te bepalen. Ik stelde vast dat een netto-voordeeltoerekening een goed alternatief is. Hiervoor heb ik een systeem ontwikkeld dat past binnen de huidige fiscale toerekeningsbeginselen. Bij deze methode worden de voordelen die een onderneming daadwerkelijk heeft genoten verdeeld over de belaste en onbelaste periode. Daar heb ik criteria voor ontwikkeld."

Hoe zie je het fiscale landschap en je eigen plek daarin?
"Met name op internationaal gebied gebeurt er veel in het belastingrecht. Zo worden er steeds meer internationale afspraken gemaakt. Zelf werk ik wat meer vanuit de Nederlandse basis. Het internationale krijgt vaak de overhand, terwijl een robuust binnenlands systeem ook heel belangrijk is. Ik hoop dat het kabinet op het moment dat er door wetswijzigingen sfeerovergangen plaatsvinden zorgt voor adequaat overgangsrecht. Overigens ga ik in mijn onderzoek ook in op internationale aspecten. Dan zie je dat er Europese initiatieven zijn om uniform te kijken naar grensoverschrijdende activiteiten. In mijn onderzoek ga ik ook in op de situatie dat een onderneming immigreert of emigreert. Daarnaast heb ik rechtsvergelijking toegepast."

Wie inspireert je in je vak?
‘Ik heb niet één groot voorbeeld. Ik heb heel veel geleerd van mijn promotors, vooral op inhoudelijk vlak. Ik had een heel fijne promotiecommissie met mensen die echte autoriteiten zijn in hun vakgebied. Voordat ik mijn onderzoek presenteerde had ik al veel geleerd van hun artikelen en wetenschappelijke bijdragen. Van mijn promotors heb ik ook geleerd dat je altijd moet blijven doorgraven en kritisch naar jezelf moet kijken. In zijn algemeenheid word ik geïnspireerd door mensen die authentiek zijn en die hun werk met bevlogenheid doen."

Hoe zie jij je toekomst?
"De fiscaliteit en met name de vennootschapsbelasting vind ik zo interessant dat ik me niet kan voorstellen dat ik erop uitgekeken raak. Maar over hoe mijn toekomst eruitziet denk ik niet te uitgebreid na. Ik weet wel dat ik nog veel wil leren. Zo keek ik ook naar mijn opleidingen. Als er een mooie kans op mijn pad komt grijp ik die aan, zonder dat ik een vastomlijnd doel heb. Terugkijkend vind ik het mooi dat ik zo’n lange weg bewandeld heb en van al die stapjes iets heb geleerd. Het ging mij niet om het einddoel."

Je werkt in de praktijk en je bent docent. Hoe bevalt dat?
"Ik werk drie dagen bij PwC en een dag bij de universiteit. De combinatie van praktijkwerk en wetenschap vind ik erg leuk. In de praktijk moet wat ik doe toepasbaar zijn voor klanten, terwijl je in de wetenschap echt bezig bent met een puzzel en met hoe en waarom van wetgeving. De dynamiek in zo’n groep studenten vind ik leuk. Ik wil de kennis die ik zelf heb opgedaan graag overbrengen. Het is leuk om studenten te helpen de rode daad te leren zien."

Wat maakt jou een goede fiscalist?
"Dat is een lastige vraag. Wat helpt is dat ik heel nieuwsgierig ben. Ik wil graag weten hoe het zit en ik ga door totdat ik het begrijp en de antwoorden heb gevonden waarnaar ik op zoek ben. Dat is nodig om dit vak goed te kunnen uitoefenen. Hoewel ik nieuwsgierig ben, houd ik me privé niet bezig met het uitpluizen van van alles en nog wat, maar voordat ik me een mening vorm, wil ik wel altijd precies weten waar iets over gaat."

Hoe kijk je naar publiceren en de rol van de uitgever?
"In de afgelopen jaren heb ik uit tijdgebrek niet veel gepubliceerd, maar nu is mijn proefschrift verschenen in de reeks Fiscale monografieën. Het lijkt me leuk om de komende tijd artikelen te schrijven over onderwerpen die op mijn pad komen, zoals een arrest dat gek uitwerkt. Ik heb wel een paar ideeën. Die heb ik geparkeerd omdat ik nog met mijn onderzoek bezig was. Een uitgever is heel belangrijk, omdat die ervoor zorgt dat je als fiscalist toegang krijgt tot opinies en onderzoeken. Zo krijg je een beeld van de standpunten die worden ingenomen."

Wat is jouw favoriete arrest van de Hoge Raad?
"Dat is BNB 1991/90, het stichtingen-arrest. Het gaat over een stichting die belastingplichtig werd. De vraag is of er goodwill mag worden geactiveerd op de fiscale openingsbalans. Daarvan zegt de Hoge Raad dat het niet mag op basis van een redelijke wetstoepassing. Het is een belangrijk arrest omdat het de complexiteit van de openingsbalans laat zien. In dit arrest geeft de Hoge Raad aan dat het systeem van waarderen tegen de waarde in het economische verkeer niet zaligmakend is en dat er uitzonderingen mogelijk zijn."

-----------------------------

In de interviewreeks Young Professionals zijn eerder gesprekken met Jeroen Rheinfeld, Arthur van der Linden, Claire Hofman en Matthijs van der Wulp gepubliceerd.

Bron: Tekst: Wilma van Hoeflaken -- Fotografie: Berly Damman