BBB-Kamerlid Vermeer zegt niet te willen varen op "spreadsheets en modelwerkelijkheden". Hij wil dat er meer geld gaat naar woningbouw, en naar gemeenten voor bijvoorbeeld zwembaden, buurthuizen en sportclubs. Ook de VVD ziet "de eerste stappen in de goede richting". Kamerlid De Vries herhaalt dat haar partij een lagere energiebelasting wil en goedkopere kinderopvang. Vorige maand kondigde de VVD al aan hier ongeveer een miljard euro voor nodig te hebben. Coalitiepartijen NSC en PVV hebben nog niet gereageerd.

Oppositiepartijen GroenLinks-PvdA en de ChristenUnie kijken ook positief naar de ramingen. Van der Lee (GroenLinks-PvdA) en Grinwis pleiten onder meer voor meer investeringen in woningbouw of defensie. Vijlbrief (D66) wil dat het kabinet investeert in "veiligheid en in een betere toekomst voor mensen".

CPB-directeur Hasekamp waarschuwt dat de wereld minder voorspelbaar is sinds het aantreden van de Amerikaanse president Donald Trump. Verder voorziet hij dat de productiviteit achterblijft en uitgaven sneller stijgen dan de inkomsten. Ook zal de aanstaande vergrijzing drukken op de begroting. Het lijkt hem dan ook verstandiger om ruimte op de begroting te houden voor toekomstige tegenvallers.

De coalitiepartijen moeten de extra begrotingsruimte én Hasekamps waarschuwing naast hun wensenlijstje voor de voorjaarsnota leggen. Dat lijstje wordt steeds langer. Zo moet er geld worden gevonden om de problemen met box-3 op te vangen en een oplossing komen om de BTW-verhoging op cultuur en sport terug te draaien. Daarnaast wil bijvoorbeeld de PVV geld voor huurverlaging en goedkopere boodschappen, moet volgens NSC de belasting op gas omlaag, en wil de VVD dus een miljard euro voor werkenden uittrekken. Verder zal gesproken worden over extra investeringen in klimaat, defensie en stikstofmaatregelen.

Ramingen CPB

Volgens het CPB vallen de overheidsfinanciën gunstiger uit door de lage werkloosheid en hogere arbeidsparticipatie. Het aantal werkenden is duidelijk hoger dan geschat, wat naar verwachting leidt tot meer belastinginkomsten.

De huidige prognose voor dit jaar toont een tekort dat gelijk is aan 1,8 procent van de totale omvang van de Nederlandse economie. In september werd voor 2025 nog uitgegaan van een tekort van 2,5 procent, een verschil van miljarden.

Volgend jaar lijkt het tekort nu wel op te lopen naar 2,4 procent. Dit hoge cijfer is eenmalig vanwege de defensiepensioenen. In 2026 gaan deze pensioenen over naar het ABP, en moet de overheid 8,5 miljard bijstorten. In 2027 zou het tekort weer moeten dalen.

Het planbureau rekent voor de middellange termijn wel op een verslechtering van het overheidssaldo, doordat de uitgaven sneller stijgen dan de inkomsten. Door de vergrijzing valt komende jaren een stevige toename van de zorguitgaven en de AOW te verwachten. Ook rekent het CPB op een verdubbeling van de rente-uitgaven van de overheid.

Dit alles zou betekenen dat het tekort in 2028 op 1,7 procent uitkomt. Voor 2033 wordt vooralsnog uitgegaan van 2,9 procent, wat betekent dat Nederland de komende jaren onder de Brusselse norm van 3 procent zou blijven.

Bron: ANP