Apple heeft onterecht staatssteun van Ierland gekregen en nu moet het techbedrijf 13 miljard euro aan Ierland terugbetalen, plus 1,2 miljard euro rente, zo heeft de hoogste Europese rechter vorige maand bepaald. Ierland heeft ook zonder zonder het geld van de iPhone-maker nog steeds een comfortabel overschot op de begroting. Het Internationaal Monetair Fonds verwacht dat het eiland nog vele jaren een positief begrotingssaldo zal hebben. De Ierse regering kondigde op 1 oktober 10,5 miljard euro aan belastingverlagingen en hogere uitgaven aan voor 2025.

Een van de redenen voor dit gunstige vooruitzicht is het lage VPB-tarief van 12,5 procent in vergelijking met een, volgens de Tax Foundation, wereldwijd gemiddelde van 23 procent. Die belastingkloof heeft Amerikaanse giganten aangetrokken, die vaak een buitensporig deel van hun internationale winst in het land aangeven. Naast Apple hebben ook Google-eigenaar Alphabet, Facebook-eigenaar Meta, farmaceut Pfizer en chipgroep Intel een vestiging in het land. De vennootschapsbelasting bracht in 2023 meer dan een kwart van de totale overheidsinkomsten binnen in Ierland, vergeleken met minder dan een tiende in Groot-Brittannië.

Een andere factor die Ierland in de kaart speelt is dat de Verenigde Staten ondanks de inspanningen van de OESO Pijler 2, de minimumbelasting van 15 procent, niet hebben ingevoerd. Omdat veel van 's werelds grootste bedrijven uit de Verenigde Staten komen, en momenteel veel winst in het buitenland stallen, werkt het systeem zoals voorzien niet zonder Amerikaanse betrokkenheid. En met een na de verkiezingen in november verdeeld Congres lijken de sterren niet gunstig te staan voor een Amerikaans medewerking aan het minimumtarief.

Ook het andere deel van het OESO-plan, Pijler 1, zit vast. De nieuwe digitale belastingheffing zou overheden in staat moeten stellen een deel van de winsten van de grootste en meest winstgevende multinationals te kunnen belasten over de inkomsten die ze omzetten in de landen. Maar tot nu toe kunnen de landen het niet eens worden over hoe die regels moeten worden geïmplementeerd. Opnieuw is de Amerikaanse onverzettelijkheid een probleem. Ook hier profiteert Ierland van.

In theorie zouden de Europese buren van Ierland druk kunnen uitoefenen op Chambers en premier Simon Harris om deel te nemen aan een EU-brede digitale belastingheffing. Het is mogelijk dat door groeiende begrotingsproblemen in Frankrijk en elders, de rest van de Europese Unie uiteindelijk het geduld met Ierland zou kunnen verliezen. Maar succesvolle EU-brede belastingmaatregelen zijn zeldzaam en het is niet duidelijk of Brussel veel andere manieren heeft om Dublin op één lijn te krijgen.

Bron: Reuters