Waldenström doet, net als zijn vermaarde oud-collega Thomas Piketty, onderzoek naar economische ongelijkheid maar de twee hebben tegenovergestelde opvattingen over hoe die ongelijkheid moet worden gezien. Piketty bepleit een forse herverdeling van vermogen, onder meer via een hoge erf- en vermogensbelasting, en ziet ‘participatief socialisme’ als het ideale model. Waldenström is juist voorstander van het kapitalisme dat samengaat met meer gelijkheid. In zijn vorig jaar verschenen boek Richer and More Equal beschrijft hij hoe de vermogensongelijkheid in meer dan 130 jaar tijd drastisch is afgenomen.

De Zweed heeft een conforme zienswijze op de erfbelasting. Hij is van mening veranderd over het idee dat het zwaarder belasten van erfenissen als instrument van herverdeling een goede zaak is omdat de ontvangers immers niets voor dat geld hebben hoeven doen.

In Zweden is de erfbelasting twintig jaar geleden volledig opgeheven. Waldenström daarover: "Tien jaar geleden is gekeken naar herinvoering van de erfbelasting. Het belasten van vermogen is echter heel moeilijk. Veel geërfde bezittingen komen niet op de markt, zoals een huis of een bedrijf. De belasting is niet gebaseerd op geld dat mensen daadwerkelijk binnenkrijgen, dus kunnen ze het soms ook niet betalen."

Dat geldt ook voor ondernemers. Grote erfenissen worden door fiscale vrijstellingen zoals de BOR en de DSR niet of nauwelijks belast. "Dat draagt bij aan de irritatie", zegt de Zweed. "Bovendien, het grappige is dat de meeste mensen erven als ze al midden vijftig zijn, en het dus minder nodig hebben. Onderwijs is veel belangrijker voor een goede start in het leven", is de overtuiging van Waldenström. Het interview is afgelopen donderdag gepubliceerd in de krant.

NB:

1) Babyboomers gaan de komende decennia hun vermogen nalaten aan hun kinderen. De komende tien jaar gaat het naar verwachting om zo’n 230 miljard euro. Daarover moeten de nabestaanden belasting betalen. Niet iedereen is daar blij mee. Is de erfbelasting inderdaad de oneerlijkste belasting die er is? In de nieuwste aflevering van het Notariaat Magazine geven twee notarissen en een hoogleraar politieke filosofie en ethiek hun visie op de rechtvaardigheid van de erfbelasting en de naar hun opvatting groeiende vermogensongelijkheid.

2) Het FD ziet in een redactioneel commentaar een grondslaguitholling van de erfbelasting omdat erflaters met grote vermogens meer kans zien om de erfbelasting voor hun nalatenschap te verkleinen dan minder vermogenden. Dat is volgens de redactie een argument om het belastingtarief voor erfenissen vanaf een aantal miljoenen euro’s te verhogen, om met de opbrengst daarvan andere belastingen te verlagen. Een recent onderzoek van Deloitte wijst overigens uit dat de actualisering van de rekenforfaits in de schenk- en erfbelasting in de meeste gevallen ertoe leidt dat de belasting op kleine en middelgrote erfenissen daalt, terwijl die op (zeer) grote nalatenschappen stijgt.

Bron: FD/Notariaat Magazine