Het echtpaar Deceuninck kwam al, voordat zij elkaar leerden kennen, in aanvaring met de Belastingdienst, met desastreuze gevolgen. "Ze hadden beter mijn benen kunnen amputeren dan dit", verzuchtte Deceuninck-Eijbrink. "Dan had ik misschien nog een normaal leven gehad."

Het echtpaar is een voorbeeld van hoe een klein foutje - een halfuur te veel aan kinderopvang gedeclareerd - nog steeds enorme gevolgen kan hebben. Sinds premier Mark Rutte drie jaar geleden in een brief excuses aanbood en verzekerde dat het stel geen blaam trof, "is er niks veranderd voor ons", aldus Deceuninck. "De dagelijkse dingen zijn gewoon nog een strijd."

Ook zij hoefden niet te rekenen op begrip of medewerking van de Belastingdienst. Die stuurde incasso op incasso, ook toen zij al maandelijks een groot bedrag aflosten. Waar de geëiste bedragen op gebaseerd waren "is tot op de dag van vandaag een raadsel", zei Deceuninck-Eijbrink. Haar man kreeg bij navraag te horen: "je hebt de brief, je kunt toch lezen?"

Het was sowieso zeldzaam dat de fiscus van zich liet horen, aldus de gedupeerden. "Het was eenzijdige communicatie", vertelde Deceuninck-Eijbrink aan de commissie. "Het kwam vanuit onze kant. En als je het geluk had, kreeg je een keer in een half jaar of een jaar een brief terug." Ook mentaal zijn de gevolgen groot geweest. "Ik mijn vrouw zien kapotgaan voor mijn ogen", vertelde Deceuninck. "Alles wordt je afgepakt, tot je menselijkheid aan toe."

'Keiharde aanpak Belastingdienst'

"Terugbetalen, terugbetalen, terugbetalen", was het enige dat Dulce Goncalves Tavares van de fiscus te horen kreeg. "Ik was een vrouw die altijd een glimlach op haar gezicht had", zei Goncalves aan het begin van het vaak emotionele verhoor. Maar dat is veranderd door de onterechte beschuldiging van fraude en de keiharde aanpak door de Belastingdienst die daarop volgde.

Jarenlang wist de Rotterdamse niet eens waarom de fiscus in 2009 plots 125.000 euro van haar terugvorderde. Als werkende moeder van drie kinderen had zij immers gewoon recht op kinderopvangtoeslag. Pas toen zij tien jaar later haar dossier onder ogen kreeg, werd de reden duidelijk: niet zij maar de kinderopvangorganisatie had gesjoemeld.

Op enig begrip van de Belastingdienst hoefde Goncalves niet te rekenen. "Op het moment dat ik mijn sofinummer gaf, wisten ze gelijk: geen genade". Het steekt dan ook des te meer dat de echte schuldige, de eigenaar van het kinderdagverblijf, wél hulp kreeg en wél in aanmerking kwam voor een betalingsregeling.

Zij heeft het ook nog altijd moeilijk met de impact die alle problemen op haar gezin heeft gehad. Zo was er niet altijd geld voor ontbijt, mede doordat de fiscus geen enkel oor had voor haar smeekbeden om haar genoeg te laten overhouden om haar kinderen te eten te geven.

Daar komt bij dat Goncalves jarenlang niet de moeder heeft kunnen zijn die zij graag had willen zijn. "De liefde, de aandacht, de glimlach" die haar kinderen hebben moeten missen, "er is geen geld in Nederland om dat goed te maken".

------------------------------

De parlementaire enquêtecommissie naar fraudebeleid heeft woensdag 6 september de verhoren afgetrapt met het verhaal van gedupeerden. Jurgen en Gerda Deceuninck en Dulce Gonçalves-Tavares, slachtoffers van de toeslagenaffaire, vertellen over hun ervaringen als gevolg van de doorgeslagen fraudejacht.

Ook komen hoogleraren Wouter van Atteveldt en Willemijn Roozendaal (beiden Vrije Universiteit Amsterdam) aan het woord. Van Atteveldt is gespecialiseerd in Computationele Communicatiewetenschap en Roozendaal in Sociaal Recht.

De commissie gaat onderzoeken hoe de overheid de afgelopen decennia fraude heeft bestreden. Specifiek wordt gekeken naar de rol van de Tweede Kamer. Het is een vervolg op de parlementaire ondervraging naar de toeslagenaffaire, waar het vernietigende rapport Ongekend onrecht uit voortkwam. Het kabinet-Rutte III trad af om de kwestie.

Donderdag wordt ook Mark Rutte gehoord, in zijn rol als staatssecretaris van Sociale Zaken in het tweede kabinet van Jan Peter Balkenende. Volgens commissievoorzitter Salima Belhaj zal Rutte waarschijnlijk nog vaker gehoord worden, bijvoorbeeld in zijn rol als premier.

Wie verder gehoord wordt, is nog niet bekend: het verhoorschema wordt per week bekendgemaakt. De verhoren lopen tot en met 5 oktober.

Bron: ANP