In zijn boek 'Voor wie is de erfenis' (2018) schrijft De Beer dat 40 procent van de particuliere vermogens komt van erfenissen. Door de aanstaande stroom nalatenschappen zal, als er geen maatregelen worden genomen, de vermogensongelijkheid nog verder toenemen, verwacht de hoogleraar. Hij becijfert dat van de voorspelde 230 tot 240 miljard aan nalatenschappen die de komende 10 jaar vrijkomen slechts 15 miljard euro aan erfbelasting zal opleveren. De Beer: "Dat komt neer op een gemiddeld tarief van 6,4 procent en een opbrengst van 1,5 miljard euro per jaar, een schijntje op een totaal aan jaarlijkse overheidsinkomsten van ruim 400 miljard."

Promovendus Wouter Leenders onderschrijft de berekeningen van De Beer. Leenders doet onderzoek aan de Universiteit van Californië naar de vermogensoverdracht in Nederland. "Ik verwacht zelfs dat de schatting aan de conservatieve kant zit." De promovendus wijst erop dat de allerrijksten de middelen hebben om (erf)belasting te ontwijken dankzij een groeiend leger estate planners dat hen hierover adviseert. Om nog meer ongelijkheid door de toekomstige golf nalatenschappen te voorkomen moet volgens De Beer de erfbelasting worden hervormd. Ook de tarieven mogen volgens hem wel wat hoger worden dan de huidige 10 en 20 procent. En progressiever: hoe hoger het nagelaten bedrag, hoe hoger het percentage. 30 tot 40 procent boven een miljoen, stelt de hoogleraar voor.

Een hogere erfbelasting is impopulair: 'het volk gruwt van de sterftaks'. In de krant komen tegenstanders van een verhoging van de erfbelasting aan het woord. Gerry van der List van het opinieblad EW vindt weerzin tegen de sterftaks begrijpelijk en redelijk. "De fiscale hebzucht gaat hier echt te ver. Ze tast de intergenerationele solidariteit tussen ouders en kinderen aan", zo redeneert de opiniemaker. Emeritus hoogleraar Jan Latten sluit zich daar bij aan. "De verticale solidariteit tussen ouders en kinderen is de basis van alles", meent Latten.

Ook de Tilburgse hoogleraar Dirk Brounen vindt een verhoging van de tarieven, of progressiever maken ervan, geen goed idee. Er moet wel wát gebeuren vindt Brounen. "Vermogende mensen kunnen bijvoorbeeld afzien van hun AOW. Voor het afzien van de AOW worden ze dan beloond met een wat lagere erfbelasting", oppert de hoogleraar. "We moeten Nederland de komende decennia sterk houden met een breed verhaal om de kloven en maatschappelijke spanningen niet nog groter te laten worden, partij-overstijgend. Je hebt dan een Joop den Uyl-achtig verhaal nodig", zo sluit hij het krantenartikel af.

NB: Twee jaar geleden zei hoogleraar Empirische analyse van sociale en fiscale regelgeving Koen Caminada in een radioprogramma van Jort Kelder dat de veel verkondigde boodschap dat de vermogensongelijkheid stijgt, niet juist is. "Zowel het CBS als de universiteit Leiden meten gewoon dat dit daalt en soms gelijk blijft, dit hangt af van de huizencomponent. Maar misschien hangt het wel vooral af van perceptie, dat is natuurlijk iets anders", aldus Caminada.

Bron: Volkskrant/NPO Radio 1