Staatssecretaris Van Oostenbruggen (fiscaliteit) debatteerde afgelopen week met de Tweede Kamer over box 3. De Kamerleden uitten daarbij grote zorgen over de fiscale behandeling van particuliere beleggers in vastgoed en dan specifiek over hoe de ‘Wet tegenbewijsregeling box 3’ voor deze beleggers zal uitpakken. Ook werden er grote vraagtekens geplaatst bij de uitvoerbaarheid van deze ‘tijdelijke oplossing’. In dit licht bepleitte Grinwis (CU) een platte vermogensbelasting van 1,2% als een makkelijk uitvoerbare tijdelijke oplossing.

Het wetsvoorstel ‘Wet tegenbewijsregeling box 3’ regelt hoe het werkelijk behaalde rendement moet worden vastgesteld en hoe belastingplichtigen kunnen bewijzen dat hun rendement in de praktijk lager was dan het gehanteerde forfaitaire rendement. Daarmee brengt deze wet de box 3-heffing in lijn met de arresten van de Hoge Raad. Desondanks kent de tegenbewijsregeling drie belangrijke nadelen. Allereerst wijst de Raad van State in zijn advies erop dat de Belastingdienst door de vereiste inspanningen “voor een haast onmogelijke opgave” wordt gesteld. Daarnaast leidt de tegenbewijsregeling tot zowel budgettaire derving als onrechtvaardigheid, omdat mensen met meer vermogen meer mogelijkheden hebben om hun heffing bij te stellen.

Particulier vastgoed

In het debat vroegen de coalitiepartijen, CDA, CU en de SGP nadrukkelijk aandacht voor de fiscale positie van vastgoedbeleggers. Particuliere beleggers geven massaal aan genoodzaakt te zijn om hun vastgoed te verkopen, omdat een stapeling van lasten de verhuur onrendabel maakt. Box 3 speelt daarin een belangrijke rol. In dit licht vroegen deze partijen hoe het kabinet de particuliere beleggers tegemoet kan komen. Bijvoorbeeld door de leegwaarderatio aan te passen of het aftrekken van onderhoudskosten mogelijk te maken. Daarnaast bepleitten Vermeer (BBB) en Van Eijk (VVD) de mogelijkheid om vastgoed ‘geruisloos’ van box 3 naar box 2 te kunnen verplaatsen.

Staatssecretaris Van Oostenbruggen benadrukte dat de voorstellen vanuit de Kamer onnodig zijn. Het kabinet maakt zich geen zorgen over vastgoedbeleggers met onvoldoende liquide middelen om belasting over de gestegen waarde te betalen. “Slechts een hele kleine groep” kan mogelijk in de problemen komen en dan kan een betalingsregeling worden getroffen. Ook hoeft niemand te veel belasting te betalen dankzij de tegenbewijsregeling. Omdat die regeling voortbouwt op de handvatten van de Hoge Raad zijn de gemaakte onderhoudskosten niet aftrekbaar. Ten slotte wijst hij erop dat het aanpassen van de leegwaarderatio of het onbelast overzetten van vastgoed naar box 2 tot een forse budgettaire derving zal leiden.

Parlementair

Grinwis (CU) benadrukte dat eenvoud en uitvoerbaarheid ook centraal moeten staan in het box 3-dossier. Daarbij vroeg hij zich af of het verstandig is om een complex systeem, waarvoor 1757 fte aan extra personeel nodig is, in de lucht te houden om minder dan 2% van de belastinginkomsten te innen. Met oog op de nadelen van de tegenbewijsregeling stelt Grinwis voor deze te vervangen door een tijdelijke platte vermogensbelasting van bijvoorbeeld 1,2%. Tijdens het debat gaven De Vree (PVV), Stultiens (PvdA/GL), Vijlbrief (D66), Dijk (SP) en Stoffer (SGP) aan gecharmeerd te zijn van dit voorstel, waarmee het bijna voldoende steun heeft in de Tweede en Eerste Kamer.

Het is voor de Tweede Kamerleden bijzonder lastig om grip te krijgen op het box 3-dossier. In de debatten is er onvoldoende tijd om uitgebreid te spreken over de bezwaren en oplossingen voor zowel het tijdelijke systeem als het nieuwe box 3-stelsel. Tegelijkertijd legt het kabinet alle kritiek op de box 3-plannen vrij gemakkelijk naast zich neer. In dit licht is het voorstel van Grinwis (CU) politiek interessant, omdat het de Kamer de mogelijkheid biedt om weer grip te krijgen op de (budgettaire) omvang en inrichting van box 3.