De confessionele partijen, CDA, CU en SGP lieten tijdens de plenaire behandeling in de Tweede Kamer weten alle drie tegen te stemmen als het kabinet de btw-verhoging op sport en cultuur en de versobering van de giftenaftrek door zou zetten. Aangezien de andere oppositiepartijen ook tegen het Belastingplan dreigden te stemmen, gaven de coalitie en het kabinet toe aan de eisen van ‘de confessionele drie’. Het kabinet moet nu “voor de Voorjaarsnota in overleg met de Kamer een alternatieve invulling presenteren” voor het afschaffen van de verlaagde btw-tarieven.

In aanloop naar de plenaire behandeling bleek al snel dat er geen meerderheid in de Eerste Kamer was voor de fiscale plannen van het kabinet. De gehele oppositie was tegen de voorgestelde btw-verhoging, vanwege de financiële consequenties voor de samenleving én de willekeur in de keuze welke delen van sectoren wel of niet geraakt zouden worden. Daarnaast waren de confessionele partijen tegen de voorgestelde versobering van de giftenaftrek en kritisch op de ‘belastingkloof’ tussen een- en tweeverdieners. GroenLinks-PvdA, SP, Denk, PvdD en Volt stemden tegen het Belastingplan omdat de plannen vooral goed zijn voor ‘de allerrijksten’ en de ‘grote vervuilers’ terwijl werkenden de rekening krijgen.

Herziening btw-stelsel

De Tweede Kamer heeft de fiscale plannen van het kabinet op diverse punten gewijzigd. Daarbij is de wijziging ten aanzien van de btw-verhoging het meest verstrekkend. Op dit punt is er tussen de coalitie- en confessionele partijen de politieke afspraak gemaakt om naar alternatieve dekking te zoeken voor een deel van de voorgestelde btw-verhoging. Alleen de btw-verhoging op sport en cultuur wordt op deze manier voorkomen, terwijl de btw voor logies wel verhoogd wordt. Ondanks een stevige lobby vanuit de horeca bleek er in de Tweede Kamer géén draagvlak te zijn om de btw-verhoging op logies tegen te houden.

Interessant is dat de Tweede Kamer het Belastingplan, inclusief de voorgestelde btw-verhogingen, heeft aangenomen, terwijl het nog niet duidelijk is wat de alternatieve dekking zal zijn. Het kabinet moet “voor de Voorjaarsnota in overleg met de Kamer een alternatieve invulling” vinden en daarbij expliciet kijken naar het handboek Omzetbelasting, willekeurige aanpassingen voorkomen en streven naar vereenvoudiging. De nieuwe Staatssecretaris voor Fiscaliteit en Belastingdienst, Van Oostenbruggen (NSC), krijgt hierdoor een inhoudelijke puzzel én een grote politieke kans gepresenteerd om een deel van zijn fiscale vereenvoudigingsagenda versneld te realiseren. Daarbij is het de opgave om samen met de Kamer een aantal ondoelmatige, maar politiek populaire fiscale voordelen af te schaffen.

Parlementair

Onderdeel van de politieke afspraak tussen de coalitie- en confessionele partijen waren ook twee amendementen ten aanzien van de giftenaftrek en de fiscale positie van eenverdieners. Concreet worden het plafond in de periodieke giftenaftrek in de inkomstenbelasting verhoogd van € 250.000 naar € 1,5 miljoen euro én de beperking van de giftenaftrek in de Vpb niet doorgevoerd. Dit wordt betaald door de aftrekpost voor milieuvriendelijke investeringen (Vamil en MIA) te beperken en de aftoppingsgrens van het pensioengevend loon twee jaar niet te indexeren. Om eenverdieners te ondersteunen wordt de overdraagbaarheid van de dubbele algemene heffingskorting verruimd.

Naast deze drie grote wijzigingen is er ook een aantal kleinere wijzigingen doorgevoerd. Denk aan een structurele verruiming van de fiscale regeling voor onderzoek en ontwikkeling (WBSO) en het amendement van Vermeer (BBB) om de fiscale kortingsregeling voor LPG niet af te schaffen. In het politieke rumoer om het Belastingplan hebben vooral het CDA, CU en de SGP goede zaken gedaan. Het is de vraag of deze succesvolle samenwerking de komende tijd wordt doorgezet op andere dossiers waarvoor het kabinet onvoldoende politieke steun in de Eerste Kamer heeft.