De Staatssecretaris van Financiën wil dat het bedrijfsleven en de belastingadviessector in het kader van hun maatschappelijke verantwoordelijkheid ‘tax governance codes’ ontwikkelen met het doel belastingontwijking verder te beperken.
Zie hiervoor zijn brief van 3 december 2019, 2019-0000200050. Hoe ver die beperking volgens de staatssecretaris zou moeten gaan, blijkt niet uit de brief.
Veel verschil maakt dat niet voor mij. Ik vind het voor belastingadviseurs sowieso geen goed idee. Politici moeten belastingadviseurs niet willen overhalen, laat staan dwingen, om mee te doen aan de bestrijding van belastingontwijking. Zij maken daarmee indirect inbreuk op de fundamentele vrijheid van burgers en bedrijven om, binnen de grenzen van de wet, hun eigen positie te bepalen.
Belastingadviseurs zijn er om hun klanten te informeren en te adviseren over hun rechten en verplichtingen en hen bij te staan bij het nakomen van die verplichtingen. Tot hun rechten behoort dat zij mogen kiezen voor de voor hen minst belastende weg. Het is niet aan de belastingadviseur om hen daarvan af te houden.
Het is ook aan de klant om zelf te beslissen of hij daarbij gebruik wil maken van de mogelijkheden die het belastingsysteem biedt om belasting te ontwijken. Het is de taak van de belastingadviseur om hen bij die keuze te helpen en te wijzen op (on)mogelijkheden en risico’s. Voorzichtigheid blijft immers steeds geboden.
Het is niet de taak van belastingadviseurs om bij hun advisering ook het belang van de schatkist in aanmerking te nemen. Het is evenmin hun taak om erop te letten of klanten hun ‘fair share’ betalen. Zij moeten dit aan de politici overlaten, wier taak het is om te bepalen wat het meest in het algemene belang is.
Ik begrijp dat dit niet eenvoudig is. Belastingadviseurs zijn er echter niet om als poortwachters op te treden teneinde het leven van politici eenvoudiger te maken. Dit geldt evenzeer als het om belastingontwijking door multinationals gaat. De mogelijkheden die het internationale belastingsysteem daarvoor biedt, zijn eveneens het gevolg van politieke keuzes. Het systeem kan alleen door politici worden verbeterd. Dat Nederlandse politici dit niet kunnen zonder internationale overeenstemming, doet daaraan niet af. Niet alles is op korte termijn oplosbaar.