Het is met gelijk in het rechtsverkeer als met voorrang in het wegverkeer: je hébt het niet, je krijgt het.
Op de weg zijn er heel wat voorranghebbers. Als zij volgens de verkeersregels iets mógen, dan dóen zij dat ook, onverschillig of zij een ouder met een kind vóór en een kind achter op de fiets de berm injagen of een frêle dame tegen de gevel van de Albert Heijn plakken. Zij hebben immers voorrang.
In het rechtsverkeer is de gelijkhebber evenmin een uitzondering. Zij denken tot op de cent nauwkeurig te weten hoe de belastingheffing in elkaar steekt. Twijfel kennen zij niet. De gevolgen van hun gelijk voor anderen achten zij niet. Dat een heffing met een slimme constructie volledig wordt gefrustreerd, waardoor ‘a happy few' grotelijks worden bevoordeeld boven het volk dat de wet niet kent? Dat een niet bijzonder bemiddelde burger honderden euro's belasting moet bijbetalen omdat hij bij de aanvraag van de voorlopige teruggaaf een foutje van een paar euro's heeft gemaakt? Dat is allemaal niet belangrijk, want de gelijkhebbers persen de citroen van hun gelijk tot op de laatste druppel uit.
Gelijkhebbers zijn er onder de adviseurs en in de Belastingdienst. Voor een adviseur is dat wel begrijpelijk. Hij is immers een belangenhartiger. Hij mag niet alleen, nee, hij moet partijdig zijn. Dat werkt een ‘gelijkhebbende' attitude in de hand. Voor een belastingambtenaar ligt het anders. Hij is dienaar van het algemeen belang en dat gaat het partijbelang te boven. De belastingambtenaar mag dus niet partijdig zijn. Dat is een rem op gelijkhebberigheid. Zou je zeggen. Maar zo eenvoudig ligt het niet.
In de praktijk, zeker in de procespraktijk, merken zowel adviseurs als belastingambtenaren dat gelijk hebben niet werkt. Je moet gelijk krijgen en ook kunnen geven. Gelijk krijg je van anderen: de wederpartij, de rechter enzovoorts Dat lukt alleen als adviseur en belastingambtenaar beiden kiezen voor een evenwichtige benadering waarin het belang van de belastingplichtige en dat van de fiscus gelijkwaardig zijn.
De keuze voor deze aanpak maakt het werk moeilijker, maar ook leuker. Gelijk krijgen of gelijk geven, al is het maar een beetje, is veel bevredigender dan gelijk hebben. Een redelijke mate van inschikkelijkheid en adviseur en belastingambtenaar beschouwen elkaar (weer) als een professionele partner waarmee goed valt samen te werken. Een compromis of zelfs mediation stuit de voormalige gelijkhebber niet meer tegen de borst. Hij beseft dat het partijbelang er wel toe doet, maar niet alleen zaligmakend is.
Informatiesoort: Uitvergroot
Rubriek: Bronbelasting
11