De staatssecretaris heeft hiertoe besloten na diverse oproepen tot publicatie van vakkennisgroepstandpunten in de rechtspraak, de pers en de Tweede Kamer. Het begint allemaal bij de uitspraak van 12 juli 2022 van Rechtbank Rotterdam (V-N 2022/44.16), waarin de rechtbank zich uitsprak over het belang van openbaarmaking van kennisgroepstandpunten door de Belastingdienst. Deze uitspraak vormde de aanleiding voor Martijn Nouwen, docent belastingrecht aan de Universiteit Leiden, om hierover een opinie in het NRC te schrijven, getiteld: ‘Belastingdienst, wees transparant over fiscale regels’. In zijn opinie riep hij op om de vakkennisgroepstandpunten van de Belastingdienst te publiceren. Na vragen van Tweede Kamerlid Nijboer (PvdA) over de opinie van Nouwen heeft de staatssecretaris besloten om de kennisgroepstandpunten voortaan te publiceren (V-N 2022/48.13).

Tijdens het symposium werden de gevolgen van de publicatie van kennisgroepstandpunten besproken. Wat hebben we aan gepubliceerde vakkennisstandpunten, hoor ik u zeggen. Nou, deze kennisgroepstandpunten zijn toch interessanter dan op voorhand gedacht. Er worden niet alleen samenvattingen van de kennisgroepstandpunten gepubliceerd, nee, het volledige kennisgroepstandpunt wordt gepubliceerd, dus inclusief de feiten, de vraag van de belastingplichtige, het antwoord daarop van de Belastingdienst en de beschouwing van de kennisgroep. Maar er is meer. Belastingplichtigen kunnen vertrouwen ontlenen aan de gepubliceerde kennisgroepstandpunten en de inspecteur is aan deze kennisgroepstandpunten gebonden. Kennisgroepstandpunten zijn hiermee vooralsnog toegetreden tot het rijk der rechtsbronnen. U kunt er wat mee. De planning voor cliënten kan naar aanleiding van de kennisgroepstandpunten worden vormgegeven en aangepast. Nuttig voor de praktijk dus.

Naar verwachting zal de publicatie van de kennisgroepstandpunten ook tal van fiscale procedures met zich meebrengen. Belastingplichtigen zullen daarbij een beroep doen op de voor hen gunstige kennisgroepstandpunten. Laten we hopen dat het aantal fiscale procedures in de praktijk zal meevallen, mede gelet op het personeelstekort en de werkdruk bij de Belastingdienst en de rechterlijke macht.

De website voor de kennisgroepstandpunten zal naar afwachting op 1 april 2023 live gaan, waarbij de kennisgroepstandpunten vanaf 2022 als eerste worden gepubliceerd. De website zal daarna worden aangevuld met de relevante kennisgroepstandpunten uit het verleden.

Voor degene die, net als ik, de spreuk ’eerst zien dan geloven’ bezigt en/of niet kunnen wachten om een kennisgroepstandpunt te lezen, kunnen nu al terecht op www.rijksoverheid.nl/documenten/woo-besluiten/2023/01/27/besluit-op-woo-verzoek-over-standpunten-kennisgroep-formeel-recht. Ik kan niet anders dan afsluiten met de welbekende slogan van de Belastingdienst: ‘Leuker kunnen we het niet maken, wel makkelijker!’