Met betrekking tot inkomsten uit dienstverlening geldt, dat het VN-modelverdrag op dit moment een aantal bepalingen bevat (art. 5 lid 3 letter b, over de dienstverlenings-vaste-inrichting, art. 12A over vergoedingen voor technische diensten, art. 12B over inkomsten uit geautomatiseerde digitale diensten en art. 14 over inkomsten uit onafhankelijke persoonlijke diensten), die elkaar tot op zekere hoogte overlappen. De gedachte is om al deze bepalingen te vervangen door een nieuw art. XX, dat zou moeten zien op inkomsten uit alle vormen van dienstverlening en dat overlapping zou moeten voorkomen.

Verder is gesproken over een nieuw art. 5A, dat ziet op de belastingheffing over natuurlijke rijkdommen en over aanpassing van art. 8 (alternatief A), om de bronstaat meer heffingsrechten te verlenen voor zowel internationale scheep- als luchtvaartwinsten. Wanneer we naar de verschillende onderwerpen kijken, dan valt op dat alle voorstellen leiden tot meer heffingsrechten voor de bronstaat en dus tot meer situaties waarin de vestigingsstaat vermindering ter voorkoming van dubbele belasting zal moeten verlenen. De documenten die zien op de verschillende onderwerpen die tijdens de sessie aan de orde kwamen, zijn te vinden op https://financing.desa.un.org/events/29th-session-committee-experts-international-cooperation-tax-matters.

Wanneer we naar deze ontwikkelingen kijken, dan zien we een toenemende kloof tussen de OESO en de VN. Dit kan ertoe leiden dat het sluiten van belastingverdragen tussen zogenoemde ontwikkelde landen en ontwikkelingslanden steeds moeilijker wordt. In dit verband kan worden gewezen op de Brief van de Staatssecretaris van Financiën van 14 maart 2024, 2024-0000201100, V-N 2024/19.13, waarin de staatssecretaris de Tweede Kamer informeert over de lopende en geplande onderhandelingen van belastingverdragen. In par. 5.3 van deze brief gaat de staatssecretaris in op onderhandelingen met ontwikkelingslanden. Uit deze paragraaf komt naar voren dat diverse onderhandelingen zijn stukgelopen op vergoedingen voor technische diensten (art. 12A VN-modelverdrag). Art. 12A is in 2017 in het VN-modelverdrag opgenomen. In de 2021-update van het VN-modelverdrag is art. 12B over inkomsten uit geautomatiseerde digitale diensten toegevoegd. Ook is het vermogenswinstartikel uitgebreid met een tweetal bepalingen. Kijkend naar deze en de hierboven genoemde ontwikkelingen met betrekking tot het VN-modelverdrag, en vanuit de gedachte dat ontwikkelingslanden deze bepalingen in veel gevallen willen opnemen in belastingverdragen, lijkt het nodig om fundamenteel na te denken over belastingverdragen met ontwikkelingslanden. De algemeen geformuleerde bepaling in de Notitie Fiscaal Verdragsbeleid 2020 (zie V-N 2020/30.3) ziet vooral op concessies door Nederland met betrekking tot de definitie van vaste inrichtingen en de bronheffingen op dividenden, interest en royalty’s. Met betrekking tot vergoedingen voor technische diensten heeft Nederland gekozen voor een restrictieve opstelling. Het is tijd voor een beleidspublicatie met betrekking tot de hierboven beschreven nieuwe ontwikkelingen.