De IBTD is opgericht vanuit de behoefte aan toezicht op verstrekkende bevoegdheden van grote uitvoeringsdiensten. Het mandaat daarbij is groot. De IBTD kijkt niet alleen naar de uitvoering van beleid, maar neemt het hele proces onder de loep, van wetgeving tot en met de uitvoering.
In de eerste observaties worden de vijf voornaamste en terugkerende thema’s genoemd die door de inspectie zijn gesignaleerd. Dit gaat om de volgende thema’s: De fiscale en toeslagenwetgeving is voor burgers en bedrijven zeer complex; Het ministerie van Financiën moet met veel andere ministeries samenwerken; Daar waar er conflict dreigt tussen burger en overheid is de kans om met succes de menselijke maat toe te passen het grootst voor de uitvoeringsdiensten; Wat is de hersteloperatie toeslagen ingewikkeld geworden! In de uitvoering van de fraudeaanpak is er sprake geweest van institutioneel racisme.
De inspecteur-generaal gebruikt de observaties om de dialoog aan te gaan met betrokken partijen. De Staatssecretarissen van Financiën komen na het zomerreces van 2022 met een inhoudelijke beleidsreactie.