X, de door X opgerichte BV en zijn ouders sluiten enkele overeenkomsten. De overeenkomsten leiden tot een notariële akte van kavelruil. De kavelruilovereenkomst is niet in de openbare registers ingeschreven. De door partijen ingebrachte kavels worden toegedeeld aan X, zijn BV en zijn ouders. In de akte wordt een beroep gedaan op de kavelruilvrijstelling. In hoger beroep is in geschil of de inschrijving in de openbare registers een constitutief vereiste is voor toepassing van de kavelruilvrijstelling. Hof Arnhem-Leeuwarden oordeelt dat niet is voldaan aan de voorwaarden die gelden voor de kavelruilvrijstelling, omdat de kavelruilovereenkomst niet in de openbare registers is ingeschreven. Uit art. 85 Wet inrichting landelijk gebied, waar de bepaling inzake de kavelruilvrijstelling (art. 15 lid 1 onderdeel l WBR) naar verwijst, in samenhang gelezen met art. 31a Besluit inrichting landelijk gebied, volgt dat één van de voorwaarden is dat de overeenkomst in de openbare registers moet worden ingeschreven. Uit de wetsgeschiedenis blijkt dus dat voor de kavelruilvrijstelling moet worden voldaan aan de eisen van art. 85 Wilg. Niet van belang is dat privaatrechtelijk gezien sprake is van een facultatieve inschrijving. Het gelijk is aan de inspecteur, de kavelruilvrijstelling is niet van toepassing. X gaat in cassatie.
De Hoge Raad oordeelt dat de kavelruilvrijstelling niet van toepassing is, omdat niet is voldaan aan de voorwaarden. Uit de wettekst volgt dat de kavelruilvrijstelling bij vrijwillige kavelruil alleen beschikbaar is voor kavelruilovereenkomsten die in de openbare registers zijn ingeschreven. Dat deze inschrijving voor X geen zelfstandig belang heeft voor de goederenrechtelijke bescherming van de kavelruil als titel van overdracht, is niet van belang. De wetgever heeft gekozen voor de voorwaarde dat de ruilverkavelingsovereenkomst wordt ingeschreven in de openbare registers. De Wilg wijkt op dit punt ook niet af van zijn voorganger (de Landinrichtingswet) en zijn opvolger (de Omgevingswet). De Hoge Raad bevestigt de uitspraak van het hof.
Wetsartikelen:
Wet op belastingen van rechtsverkeer 15
Instantie: Hoge Raad
Rubriek: Belastingen van rechtsverkeer
Editie: 14 oktober
Informatiesoort: VN Vandaag