De Hoge Raad oordeelt dat het overgangsrecht voor bestaande eigenwoningleningen algemeen en dwingend is geformuleerd. De overgangsregeling gaat vóór de rangorderegeling, waar X zich op beroept, en er is niet voorzien in een ‘opt out’-mogelijkheid.
X gaat in 2009 ter financiering van zijn eigen woning twee hypothecaire leningen aan. Eén daarvan heeft een hoofdsom van € 1.450.000 en is aflossingsvrij (lening 2). Per 1 januari 2013 is de aflossingseis geïntroduceerd voor de eigenwoningrenteaftrek. Lening 2 is voor het overgangsrecht een bestaande eigenwoningschuld. X stelt dat lening 2 in box 3 valt. In geschil is de navorderingsaanslag over 2016. Volgens Rechtbank Den Haag heeft de inspecteur de lening terecht aangemerkt als eigenwoningschuld in box 1. Het is namelijk niet in geschil dat lening 2 is aangegaan in verband met de verwerving van de eigen woning. Het verband hiermee kan pas worden verbroken bij een wijziging van de omstandigheden. X stelt in sprongcassatie dat het overgangsrecht voor hem ongunstig is door de combinatie van extreem lage hypotheekrentetarieven en hoge eigenwoningwaarden.
De Hoge Raad oordeelt dat het overgangsrecht voor bestaande eigenwoningleningen algemeen en dwingend is geformuleerd. De overgangsregeling van art. 10bis.1 Wet IB 2001 gaat vóór de rangorderegeling van art. 2.14 Wet IB 2001, waar X zich op beroept, en er is niet voorzien in een ‘opt out’-mogelijkheid. De op 31 december 2012 bestaande eigenwoningleningen vallen dus altijd in box 1. Het overgangsrecht is ook van toepassing als het voordeliger voor een belastingplichtige zou zijn als het overgangsrecht niet van toepassing is. De ruime beoordelingsvrijheid voor de fiscale wetgever is niet overschreden met zijn keuze om het regime voor eigenwoningschulden dat gold op 31 december 2012 te beperken tot op die datum bestaande eigenwoningschulden. Het beroep van X is ongegrond.
Wetsartikelen:
Wet inkomstenbelasting 2001 2.14
Wet inkomstenbelasting 2001 10bis.1
Wet inkomstenbelasting 2001 10bis.9
Wet inkomstenbelasting 2001 3.119a