De Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State betreurt het dat zij te laat is teruggekomen op de strenge lijn in uitspraken over kinderopvangtoeslagen. Dit staat in het reflectierapport van de Afdeling bestuursrechtspraak dat is uitgebracht.
Doel van het reflectieprogramma is te leren van het verleden, daaruit lessen te trekken en aanbevelingen te doen voor de toekomst. De reflectie bestaat deels uit terugkijken en deels uit vooruitkijken. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft teruggekeken op de behandeling van kinderopvangtoeslagzaken door daarover met veel mensen te spreken en door veel uitspraken en literatuur te analyseren. De Afdeling bestuursrechtspraak heeft in rechtszaken over de kinderopvangtoeslagen van 2011 tot oktober 2019 de ‘alles-of-niets’-lijn van de Belastingdienst/Toeslagen geaccepteerd. Ouders moesten voorschotten kinderopvangtoeslag in zijn geheel terugbetalen als zij betalingen niet of slechts deels konden aantonen. De reflectie heeft geleerd dat de gevolgen van deze uitleg van de wet passend waren als ouders niets konden verantwoorden. Maar deze uitleg leidde tot knellende situaties bij gedeeltelijke verantwoording van ontvangen toeslagen en was voor die gevallen niet passend. De strenge uniforme uitleg van de wet diende de rechtseenheid en rechtsgelijkheid én dus de rechtszekerheid, maar verhinderde dat nadien in gevallen met geringe tekortkomingen tot een evenredige uitkomst kon worden gekomen. De ‘alles-of-niets’-lijn is in oktober 2019 verlaten en ingeruild voor de zogenoemde evenredigheidslijn, waarbij de omvang van de tekortkoming en het recht op toeslag met elkaar in evenwicht zijn gebracht.
Er zijn lessen getrokken voor de toekomst. Die lessen zijn vertaald in aanbevelingen en actiepunten. De drie belangrijkste zijn:
- 1..
Kritische(r) opstelling;
- 2..
Dialoog en tegenspraak;
- 3..
Lijnen in de rechtspraak.
Informatiesoort: VN Vandaag
Rubriek: Belastingrecht algemeen
Regelgevende instantie: Raad van State
Editie: 22 november