De A-groep behoort tot een internationaal bankenconcern. Binnen het concern vervult de B-groep een centrale rol. De B-groep heeft vennootschappen in tal van landen, waaronder de vennootschap X London Branch. X London Branch is voor de A-groep een van de belangrijkste entiteiten om vreemd vermogen in de markt aan te trekken. In de jaren 2004 tot en met 2008 zet de A-groep een uitgebreide constructie op en koopt zij diverse malen van derden vennootschappen aan die in het jaar van aankoop (nog onbelaste) fiscale winsten hebben gerealiseerd dan wel zouden realiseren (de winstvennootschappen). Deze winstvennootschappen zijn vervolgens ingezet in het kader van investeringen dan wel financieringen. De desbetreffende investeringen en financieringen worden zodanig vormgegeven dat in Nederlandse vennootschappen (de belanghebbenden in deze procedure) rentelasten ontstaan die effectief ten laste komen van de (gerealiseerde en voorzienbare) fiscale winsten van de winstvennootschappen. Voor de voordelen die worden verwacht in het kader van de investeringen en financieringen van de winstvennootschappen, maken de winstvennootschappen aanspraak op toepassing van de deelnemingsvrijstelling. De door de A-groep opgezette constructie leidt er uiteindelijk toe dat de bij de vennootschappen aanwezige belastbare winsten gedurende het jaar van verwerving teniet worden gedaan door rentelasten van aangegane leningen. De inspecteur corrigeert de in aftrek gebrachte rente en legt VPB-(navorderings)aanslagen op. In geschil is of er sprake is van een nieuw feit, en of de Nederlandse vennootschappen de rente op de leningen aan X London Branch in aftrek kunnen brengen.
Hof Amsterdam oordeelt op 8 oktober 2015, nr. 13/00777 (V-N 2015/53.10, TaxVisions editie 30 oktober 2015) dat de inspecteur niet beschikt over een nieuw feit en vernietigt de opgelegde navorderingsaanslagen. Het hof is het wel met de inspecteur eens dat sprake is van fraus legis en handhaaft daarom de meeste (primitieve) aanslagen. Ten aanzien van de opgelegde boete is het hof van mening dat sprake is van een pleitbaar standpunt. Het hof vernietigt daarom de opgelegde boeten. Verder houdt het hof nog twee zaken aan. Een van deze zaken betreft de VPB-aanslag 2007 van belanghebbende, X bv. In dat jaar zet de A-groep namelijk, samen met een ander concern (Z), een structuur op waarbij obligatieportefeuilles juridisch worden overgedragen door Z aan de A-groep, zonder dat het economisch belang in deze portefeuilles overgaat. Doel daarbij is om de belastingheffing over het rendement uit enkele obligatieportefeuilles te ontgaan. In de onderhavige zaak is in geschil of de inspecteur terecht de aftrek van een bedrag van € 79,7 mln aan rente, op een lening van X London Branch aan X bv, heeft gecorrigeerd. De rechtbank oordeelt ook in deze zaak dat sprake is van fraus legis en conformeert zich aan het standpunt van de inspecteur. Hof Amsterdam oordeelt dat de structuur met de obligatieportefeuilles inderdaad is opgezet met als doel de belastingheffing over het rendement uit enkele obligatieportefeuilles te ontgaan. Het hof overweegt daarbij dat partijen een samenstel van rechtshandelingen hebben ontworpen en geïmplementeerd met als doel om resultaten die fiscaal bij Z thuishoren te presenteren als fiscale resultaten van X bv en het daaruit voorvloeiende, door de aanwezigheid van compensabele verliezen bij X bv mogelijk gemaakte, belastingvoordeel in een vaste verhouding te verdelen. Ten aanzien van de aftrek van de aan X London Branch betaalde rente, merkt het hof op dat sprake is van strijd met doel en strekking van de wet. Het hof staat vervolgens nog wel aftrek toe van een bedrag van € 27,2 mln en vermindert de aanslag van € 32,8 mln naar € 5,6 mln. X bv en de staatssecretaris gaan in cassatie.
De Hoge Raad oordeelt dat de aan X London Branch betaalde rente aftrekbaar is. Volgens de Hoge Raad heeft de aftrek van de door X bv in het onderhavige jaar aan X London Branch verschuldigde rente namelijk niet tot gevolg dat die rente in mindering wordt gebracht op winst die X bv heeft behaald voordat zij tot het concern ging behoren. De Hoge Raad stelt het verlies vast op € 74,1 mln (€ 5,6 mln -/- € 79,7 mln).
Lees ook het thema Renteaftrekbeperkingen in de vennootschapsbelasting.
Wetsartikelen:
Wet op de vennootschapsbelasting 1969 8
Wet inkomstenbelasting 2001 3.25