X ontvangt als slachtoffer van de toeslagenaffaire in februari 2021 € 30.000 op grond van de Catshuisregeling. Circa € 12.000 hiervan gebruikt zij direct om enkele schulden bij de ING af te lossen. Aan de Minister van Financiën vraagt X dat geld vervolgens terug op grond van de regeling voor overname en compensatie van private toeslagenschulden. Rechtbank Noord-Holland oordeelt dat de minister dat verzoek terecht heeft afgewezen. X voldoet niet aan de wettelijke voorwaarden en er is geen reden om de hardheidsclausule toe te passen.
De afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State geeft uitleg over toepassing van de hardheidsclausule bij de Wet hersteloperatie toeslagen bij overname van private toeslagenschulden. De hardheidsclausule kan worden toegepast in bijzondere situaties waarin de wet onbillijk uitpakt of sprake is van schrijnende omstandigheden waardoor toepassing van de wet achterwege moet blijven. Of het daarbij gaat om een situatie die door de wetgever is of kan zijn voorzien is daarbij niet van doorslaggevend belang. Schrijnende omstandigheden zijn bijvoorbeeld serieuze en structurele financiële nood, ernstige medische omstandigheden of andere ontwrichtende persoonlijke omstandigheden. Daarbij moet het gaan om actuele omstandigheden die samenhangen met (de gevolgen van) een weigering om de schulden over te nemen of te compenseren. Degene die een beroep doet op de hardheidsclausule moet concreet onderbouwen waarom zijn of haar situatie bijzonder of schrijnend is. De afdeling oordeelt dat de situatie van X niet schrijnend genoeg is om de minister te verplichten tot compensatie van haar afgeloste schulden. Hoewel aannemelijk is dat X destijds in financiële nood verkeerde bij het afsluiten van leningen, zijn er geen actuele schrijnende omstandigheden door de weigering van de minister. Haar argument dat zij door vroege aflossing minder vrij te besteden had uit de Catshuisregeling, is onvoldoende reden om een uitzondering te maken.
Wetsartikelen:
Wet hersteloperatie toeslagen 9.1
Wet hersteloperatie toeslagen 4.3
Wet hersteloperatie toeslagen 4.1
Wet hersteloperatie toeslagen 2.7
Instantie: Afdeling bestuursrechtspraak van de Raad van State
Rubriek: Toeslagen en zorgverzekeringswet
Editie: 14 februari
Informatiesoort: VN Vandaag