De Hoge Raad oordeelt dat bij rechtsbijstand door een ander lid van een huishouden in principe geen ruimte is voor een proceskostenvergoeding.
Belanghebbende, X, stelt beroep in tegen een uitspraak op bezwaar van de gemeente De Bilt. X wordt bijgestaan door haar dochter, die advocaat is bij een advocatenkantoor. Als de gemeente aan de grieven van X tegemoet komt, trekt X haar beroep in waarbij zij de rechtbank verzoekt om een proceskostenvergoeding. Rechtbank Utrecht wijst het verzoek af omdat gesteld noch gebleken is dat de dochter kosten aan X in rekening heeft gebracht of dat anderszins kosten voor de verleende rechtsbijstand op X drukken. X doet verzet en overlegt een declaratie van de dochter/advocaat. De rechtbank verklaart het verzet ongegrond omdat er - gelet op de familierelatie - geen sprake is van rechtsbijstand verleend door een derde.De Hoge Raad oordeelt dat ingeval van rechtsbijstand binnen het verband van een huishouden geen ruimte is voor een proceskostenvergoeding. Bij rechtsbijstand door een ander lid van het huishouden moet volgens de Hoge Raad in beginsel worden aangenomen dat deze niet op zakelijke basis is verleend en daarom niet kan gelden als beroepsmatig verleend. In dit geval is er volgens de Hoge Raad wel sprake van beroepsmatig verleende rechtsbijstand nu de dochter a) niet tot het huishouden van X behoort, b) werkzaam is bij een advocatenkantoor, c) beroepsmatig rechtsbijstand pleegt te verlenen en d) de rechtbankuitspraak en de stukken verder ook geen aanwijzing bevatten dat de rechtsbijstand niet op zakelijke basis is verleend. Aangezien de gemeente bestrijdt dat X kosten heeft gemaakt, wijst de Hoge Raad de zaak terug naar Rechtbank Utrecht om op dit punt feitenonderzoek te doen. De Hoge Raad merkt in dit verband op dat het niet noodzakelijk is dat ten tijde van de rechtbankuitspraak al een declaratie is opgemaakt of dat X de kosten toen al had voldaan.
5